Uprawa truskawek powtarzających owocowanie na podniesionych zagonach
Uprawa truskawek powtarzających owocowanie

Truskawki powtarzające owocowanie, jak San Andreas, mają inny cykl życia w porównaniu z tradycyjnymi odmianami. Owocują nawet przez pięć miesięcy w roku. Tym samym umożliwiają uzyskanie znacznie wyższych plonów a jednocześnie wymagają szeroko zakrojonych zabiegów pielęgnacyjnych. Jak można i powinno się je uprawiać aby uzyskać dobre rezultaty?

Sadzenie truskawek powtarzających owocowanie

Odmiany powtarzające, jak wszystkie pozostałe odmiany truskawek można sadzić:

  • Jesienią i wiosną, z sadzonek Zielonych.

  • Od wczesnej wiosny, aż do końca czerwca/lipca z sadzonek typu Frigo.

  • Głównie latem, z sadzonek Doniczkowanych. 

Termin sadzenia i rodzaj sadzonek zależy od metody uprawy i okresu w którym chcemy otrzymać owoce (przed sezonem, w trakcie sezonu, po sezonie). Różnica względem innych odmian polega na tym, że wyłącznie San Andreas i inne truskawki powtarzające plonują aż do przymrozków późną jesienią. Z tego powodu w bardziej zaawansowanych systemach uprawy (jak uprawa pod różnego rodzaju osłonami, na podniesionych zagonach, a szczególnie w podłożach na rynnach czy stołach) wykorzystywane są bardzo często sadzonki truskawek powtarzających (szczególnie typu Frigo A+ o średnicy korony 15-20 mm, A++ o średnicy powyżej 20 mm i Doniczkowane). A spośród nich te odmiany, które najlepiej się w takiej technologii produkcji sprawdzają, jak San Andreas czy Albion. Plonowanie poza sezonem, długi czas owocowania i wysokie zbiory dają większe szanse na pokrycie wysokich kosztów uprawy truskawek powtarzających owocowanie. Nie oznacza to jednak, że odmiany całoroczne nie sprawdzają się i są nie opłacalne w technologii mniej zaawansowanej jak uprawa w gruncie na płask. Taka metoda nie pozwala na uzyskanie tak wysokich plonów czy kontrolę warunków uprawy, ale znaczne zmniejsza koszty produkcji. Wszystko zależy więc od rynku na jakim sprzedajemy owoce (oczekiwania co do owocu, ceny), stanowiska, sadzonek oraz uprawy i pielęgnacji truskawek. Potwierdzają to przykłady naszych klientów, o których mówimy niżej.

Wymagania glebowe w produkcji truskawek powtarzających owocowanie nie różnią się mocno w porównaniu z odmianami tradycyjnymi. Uprawa San Andreas i innych truskawek tzw. całorocznych wymaga jednak staranniejszego przygotowania i pielęgnacji, gdyż ewentualne błędy czy słabe parametry podłoża są bardziej odczuwalne. Dobrym przedplonem jest m.in.: gorczyca, gryka, aksamitka, a także zboża, buraki, marchew, czosnek czy rośliny strączkowe.

Truskawka San Andreas uprawa - korzyści płynące z usuwania pierwszych kwiatów

Truskawki powtarzające są najczęściej tzw. odmianami dnia neutralnego, bo owocują niezależnie od tego czy dzień jest dłuższy od nocy (wiosną i latem), czy noc jest dłuższa od dnia (jesień). W praktyce kwitną więc od czerwca aż do jesiennych przymrozków, zwykle z krótką dwutygodniową przerwą przypadającą zazwyczaj na przełom lipca i sierpnia.

Najczęściej bardzo korzystnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest usuwanie pierwszych kwiatów. W takim wypadku truskawka co prawda plonuje nieco później, ale ma czas, aby lepiej się rozrosnąć, wytworzyć mocniejszą rozetę liści oraz mocniejszy system korzeniowy. W efekcie plonuje w sposób ciągły bez wspomnianej letniej przerwy (ewentualnie z przerwą znacznie krótszą/słabszą), a owoce są potencjalnie większe i bardziej kształtne.

Uprawa truskawek całorocznych – jakie zabiegi pielęgnacyjne wykonywać?

Uprawa truskawek powtarzających jest bardziej wymagająca, chociaż większość zabiegów nie różni się zasadniczo w porównaniu z tradycyjnymi odmianami.

  • Nawadnianie - powinno być regularne i w odpowiedniej ilości, najlepiej wykorzystywać system nawadniania kropelkowego. Nawadnianie pogłówne zwiększa ryzyko wystąpienia chorób grzybowych liści,

  • Nawożenie - w ciągu sezonu wykonuje się nawet 8-10 zabiegów (różnymi nawozami). Poza dostarczeniem głównych makroelementów bardzo ważna jest aplikacja pierwiastków, które wpływają na jakość owoców i odporność sadzonek (m.in. wapnia, krzemu, cynku i miedzi). Na zagonach wyłożonych folią warto zastosować jeszcze przed sadzeniem nawozy o spowolnionym działaniu. Ponadto można wykonywać oprysk amonowym octanem cynku, który przyspiesza rozwój korzeni i usprawnia pobieranie wody,

  • Usuwanie starych liści - zabieg pozwala utrzymać sadzonki truskawek w dobrej kondycji (nie tracą niepotrzebnie energii). Praca jest szczególnie ważna w drugiej części sezonu,

  • Usuwanie pędów rozłogowych - wykonuje się możliwie jak najszybciej. Brak możliwości rozmnażania wegetatywnego przyśpiesza owocowanie, stymuluje truskawki do sprawniejszego rozmnażania generatywnego (czyli wytwarzania owoców z nasionami),

  • Ochrona przed chorobami i szkodnikami - uprawom truskawek powtarzających zagrażają podobne agrofagi co typowym odmianom. Ryzyko w dużym stopniu zależy od pielęgnacji, przygotowania podłoża, a także metody uprawy. U truskawek dnia neutralnego trzeba, jednakże wziąć pod uwagę dodatkowy aspekt. To rośliny, które mają długi okres owocowania. Dlatego do ochrony – profilaktycznej – i doraźnej przez większą część sezonu można wykorzystywać jedynie preparaty ekologiczne bądź Środki Ochrony Roślin o bardzo krótkim okresie karencji. W uprawie tego typu truskawek mocniejszy nacisk stawia się więc na metody biologiczne. W przypadku szkodników szczególną uwagę należy zwrócić na Zmienniki, które powodują uszkodzenia kwiatów i nieprzydatność owoców do sprzedaży,

  • Ochrona plantacji owocującej przed jesiennymi przymrozkami - jesienią, kiedy pojawią się przymrozki warto przykryć owocujące rośliny białą włókniną, dzięki czemu przedłużymy ich owocowanie,

  • Ochrona roślin przed mrozem - zimą, kiedy ziemia trwale zamarznie (nie wcześniej) truskawki powtarzające i inne wrażliwe na niskie temperatury odmiany należy okryć agrowłókniną, aby ochronić je przed niskimi temperaturami, szczególnie groźnymi w bezśnieżne zimy.

Metody produkcji odmian powtarzających na przykładzie uprawy truskawki San Andreas

Uprawa truskawek powtarzających owocowanie, jak San Andreas i Albion, może być prowadzona z powodzeniem w różny sposób. Jedne z najpopularniejszych technologii to uprawa na podniesionych zagonach, w rynnach pod osłonami oraz w gruncie na płask.

1. Uprawa na podniesionych zagonach

Truskawki całoroczne, powtarzające uprawia się w rzędach na podniesionych zagonach (o wys. 15-20 cm, 20-35 cm lub 50 cm). Wybór wysokości zagonu zależy od kilku czynników, jednak zwykle stosuje się zasadę: im cięższe podłoże tym jest wyższy. Często stawia się na zagony o szerokości ok. 100 cm, w których sadzi się dwa rzędy truskawek. Wewnątrz zagonów znajduje się rura drenażowa. Tradycyjnie stosuje się ściółkowanie z folii czarnej bądź agrowłókniny, ale dla odmian powtarzających owocowanie oraz późnych rekomendowana jest również biało-czarna folia ściółkująca. Zalety podniesionych zagonów to m.in.:

  • Szybsze rozpoczęcie wegetacji i owocowania.

  • Potencjalnie wyższe plonowanie roślin (w porównianiu do uprawy w gruncie na płask).

  • Brak kontaktu owoców z gruntem, przez co pozostają czyste, a przy tym są mniej narażone na infekcje.

  • Łatwiejszy zbiór owoców.

W ten sposób uprawiają truskawki i uzyskują z nich bardzo dobre plony m.in. Państwo Więckowscy z Łychowskiej Woli oraz Państwo Węsek z Woli Palczewskiej. Jedyni i drudzy uprawiają odmianę truskawek San Andreas, z kwalifikowanych, silnych sadzonek Frigo z naszej szkółki, obcinają pierwsze kwiaty i zbierają owoce ok. 8 tygodni po posadzeniu aż do przymrozków późną zimą, bez przerwy. Państwo Więckowscy, aby uzyskać wysoką jędrność i trwałość owoców stosują m.in. nawożenie wapnem i krzemem. Państwo Węsek praktykują uprawę jednoroczną. W ich doświadczeniu posadzenie nowych dobrych sadzonek odmiany powtarzającej co roku jest bardziej korzystne niż pielęgnacja i utrzymanie plantacji z roku poprzedniego.

2. Uprawa truskawek powtarzających owocowanie w rynnach pod osłonami

Uprawę San Andreas, Albion i innych odpowiednich do takiej metody produkcji odmian powtarzających prowadzi się też w rynnach. Znajdują się one w wysokich tunelach foliowych, alternatywnym rozwiązaniem jest uprawa pod foliowymi daszkami bądź w szklarni. Zazwyczaj sadzonki sadzi się w matach bądź w specjalistycznym podłożu, np. kokosowym, perlitowym lub innym, które są odpowiednie do uprawy truskawek i wolne od patogenów (warto na to zwracać uwagę przy zakupie). Stosuje się fertygację, która pozwala na precyzyjne nawożenie i częściowo ochronę, szczególnie kiedy wspierana jest sterowanie komputerowym. Z kolei konstrukcja osłonowa zabezpiecza plony przez niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi – od zimna po grad i ulewne opady. Konstrukcja rynnowa znajduje się nad ziemią, dzięki czemu cyrkulacja powietrza jest sprawniejsza, pomimo tego tunele należy wietrzyć. Rzecz jasna, taka metoda uprawy wymaga wysokich nakładów finansowych, ale może zwrócić się z nawiązkom, szczególnie w przypadku uprawy truskawek powtarzających owocowanie. Zalety tej technologii to przede wszystkim:

  • Rośliny dużo mniej narażone na ryzyko wystąpienia chorób grzybowych (zwłaszcza odglebowych).

  • Czystsze, wyrównane, zdrowe owoce.

  • Możliwość uzyskania wyższych plonów (pełniejszego wykorzystania potencjału tkwiącego w uprawianych roślinach).

  • Znacznie wygodniejszy i szybszy zbiór.

Uprawę w tym systemie prowadzą m.in. Państwo Krzosek z miejscowości Młodynie Dolne. Wykorzystują do tego największe sadzonki San Andreas Frigo A++ (średnica korony powyżej 20 mm), uprawiając je w torfie, na rynnach pod osłonami. Mimo, że nie stosują sterowania komputerowego, a osłony są zbudowane na konstrukcji drewnianej, efekty uprawy są bardzo dobre. Plon jest wysoki, owoce bardzo atrakcyjne, duże i smaczne a rośliny silne i zdrowe. Państwo Krzosek ze swojego doświadczenia zwracają uwagę na zachowanie ostrożności przy stosowaniu środków zwalczających mączniaka i inne wybrane patogeny. W ich przypadku, mimo braku informacji o takim działaniu ze strony producenta, mogą one na jakiś czas znacznie pogorszyć smak owoców, powodować że są kwaśne.

 

3. Uprawa truskawek całorocznych w gruncie na płask

Metoda uprawy w gruncie na płask jest najtańsza i wymaga najmniejszych nakładów pracy przy zakładaniu plantacji truskawek. Z tego względu jest szeroko rozpowszechniona, niezależnie od uprawianej odmiany. Produkcja odmian powtarzających przebiega w podobny sposób jak tradycyjnych. Różnicie wynikają z wydłużonego okresu owocowania i są opisane w rozdziale wyżej dotyczącym zabiegów pielęgnacyjnych.

Produkcję truskawek San Andreas w gruncie na płask prowadzą m.in. Państwo Bąk w Urszymowie. Do tego celu wykorzystują bardzo silne sadzonki Frigo A++ (powyżej 20 mm) i stosują fertygację. Co ciekawe truskawki uprawiają z młodymi czereśniami, co według Państwa Bąk jest możliwe i korzystne, ponieważ pozwala im lepiej wykorzystać dostępny areał, stosowane zabiegów ochronne dla obu roślin są zbliżone, czereśnie dają truskawkom dodatkowy cień a młode drzewa nie stanowią konkurencji dla truskawek.

Uprawa truskawek powtarzających w gruncie na płask
Uprawa truskawek powtarzających w gruncie na płask

 

Uprawa San Andreas, Albion i innych odmian powtarzających wiąże się z wyższymi nakładami finansowymi i nakładami pracy, ale jest też potencjalnie bardziej opłacalna dzięki znacznie dłuższemu owocowanie, wyższym plonie na roślinę i dostępności owoców poza sezonem (kiedy cena na nie jest potencjalnie wyższe). Kluczem jest dobór odpowiedniej odmiany, sadzonek, prawidłowe wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych i wybór metody uprawy.