Nawożenie truskawek wiosną – jak nawozić plantację, która już owocowała?

Mimo że truskawki uważane są rośliny o stosunkowo małych potrzebach pokarmowych, coroczne dokarmianie jest konieczne i uzasadnione ekonomicznie. Nawozy wpływają nie tylko na wysokość plonu, ale także na jędrność, smak i trwałość owoców. Pytanie jak, czym i kiedy  prawidłowo nawozić truskawki na wiosnę, które już (przynajmniej raz) plonowały?

Nawożenie truskawek wiosną - w uprawie tradycyjnej, na plantacji, która już owocowała

Nawożenie plantacji truskawek, którą założono poprzedniego roku, różni się w porównaniu z nowymi uprawami. Trzeba uwzględnić fakt, iż najważniejsze działania zostały już poczynione (a przynajmniej powinny z założenia). Czynność poprzedzająca zakładanie nowej plantacji (i tym samym zastosowanie nawozów) to analiza gleby. W uprawach profesjonalnych jest to konieczność – nawożenie trzeba dostosować do rzeczywistych potrzeb roślin. W tym przypadku warto postawić na analizę ogrodniczą, a nie sadowniczą. Jest dokładniejsza i bardziej miarodajna. Na jej podstawie ustala się dawki i rodzaje nawozów stosowanych pod uprawę truskawki.

Nawożenie plantacji, które w owocowały w poprzednim roku, jest mniej intensywne niż w pierwszym roku uprawy i przed jej założeniem. W takim przypadku doglebowo stosuje się głównie azot, czasem dodatkowo siarczan potasu (na glebach ubogich). Dokarmianie metodą dolistną w dużej mierze skupia się na dostarczeniu roślinom pierwiastków poprawiających m.in. trwałość i jędrność owoców oraz zwiększających odporność na niekorzystne czynniki.

Ponadto nadmienić należy, że poniższe porady dotyczą uprawy truskawek metodami tradycyjnymi. Nawożenie plantacji w uprawie intensywnej (np. uprawa na zagonach) jest silniejsze i wymaga innych dawek składników pokarmowych niż podane w tym artykule.
 

Krótko o potrzebach i nawożeniu truskawek przed posadzeniem

Truskawki nie mają dużych potrzeb glebowych i pokarmowych. Można je uprawiać w różnorodnych podłożach poza piaszczystymi, ciężkimi, zlewnymi, z tendencją do zaskorupiania się. Jaki nawóz stosować? Przed założeniem lub w roku zakładania (nie później niż 5 tygodni przez sadzeniem) plantacji stosuje się obornik. Zbyt późne zastosowanie nawozu organicznego może poskutkować wypadaniem sadzonek lub nadmiernie silnym wzrostem na niekorzyść kwitnienia i owocowania. Z 10 tonami obornika do gleby dostarcza się średnio 50kg azotu, 60kg potasu, 30kg wapnia i 10kg magnezu. Składniki są uwalniane przez około trzy lata. Dodatkowo stosuje się nawozy mineralne fosforowo-potasowe. Jest to więc pewnego rodzaju „starter”, który jednocześnie wpływa na sposób nawożenia plantacji, która już owocowała. Trzeba to wziąć pod uwagę przy planowaniu kolejnych działań.

Nawożenie doglebowe truskawek - azot

Dawki azotu w pierwszym roku uprawy różnią się w zależności od rodzaju sadzonek. Dla truskawek świeżo kopanych tzw. Zielonych optimum to 40-60kg/ha aplikowane w trzech dawkach: wczesną wiosną, w czerwcu i drugiej połowie lipca. Dla truskawek Frigo dawki są mniejsze (30-40kg/ha). Nawóz stosuje się dwa tygodnie po posadzeniu oraz w drugiej połowie lipca.

W kolejnych latach, tj. na plantacji truskawki, która już owocowała, stosuje się ok 30kg azotu na hektar. Dotyczy to gleb mało żyznych, na którym sadzonki są słabo wyrośnięte. Podczas wiosennego nawożenia truskawek podaje się do 10kg N na hektar. Pozostałe 20 kg zaleca się zastosować już po zbiorach owoców. Zabieg nie powinien być przeprowadzany zbyt późno, gdyż może obniżyć mrozoodporność roślin. Górną granicę dawek nawozowych stosuje się orientacyjnie, np. gdy podłoże jest mało zasobne lub podało się mało nawozów w poprzednim roku. Jednocześnie dawki powinny być „odgórnie” większe w uprawach ściółkowanych słomą.
 

Trzeba pamiętać przy tym, że nadmiar nawozu jest również niekorzystny, gdyż powoduje nadmierny wzrost truskawek, słabe owocowanie, gnicie owoców, a w pewnym stopniu wpływa na zasolenie podłoża. To ostatnie skutkuje słabszą pobieralnością wody. W uprawie truskawek zaleca się stosować nawozy szybko działające, tj. w formie azotanowej. Do tej grupy zalicza się m.in. saletrę potasową, saletrę wapniową i saletrzak.

Nawożenie dolistne NPK truskawek – potas i fosfor

Jak i czym nawozić truskawki na wiosnę w przypadku wystąpienia oznak niedoboru makroelementów? Zaleca się zastosować nawożenie dolistne. Tradycyjnie wykonuje się 3-4 zabiegi co 5-7dni 0,5% roztworem mocznika. Zabieg jest korzystny także po skoszeniu liści, gdyż sprzyja regeneracji sadzonek truskawek.Przy niedoborze potasu (objawiającym się chlorozą brzegów liści i podwijaniu się ich do góry) stosuje się m.in. Insol PK (1,5%). Zabieg wykonuje się nawet 4-5 krotnie. Truskawki wiosną mają względnie duże potrzeby względem potasu. Pierwiastek bierze udział m.in. w regulowaniu gospodarki wodnej. Wpływa na pobieralność innych składników pokarmowych, a także pozwala wyprodukować owoce o pożądanej wielkości i jędrności.

Problem z niedoborem fosforu jest marginalny, raczej rzadko występuje. Objawy to fioletowo-granatowe przebarwienia na liściach. Przy zaistnieniu takiej sytuacji wystarczy zastosować dwukrotnie Wuxal Top P w stężeniu 0,3%.
 

Pozostałe ważne dla truskawek pierwiastki pokarmowe – magnez, wapno, krzem, siarka, miedź, cynk, mangan, bor

• Magnez - zdarza się, że truskawki cierpią na niedobór magnezu. Występuje wtedy obumieranie liści (nekroza) i zmiana zabarwienia rośliny sadzonek truskawek (chloroza) - pomiędzy głównymi nerwami w liściach. Problem w szczególności dotyczy gleb lekkich. W takim wypadku zaleca się wykonać 2-3 zabiegi roztworami soli magnezu w formie azotanowej lub siarczanowej. Magnez jest bardzo ważny w okresie intensywnego wzrostu liści, gdyż spektrum jego działania obejmuje usprawnianie fotosyntezy.

• Wapno - objawy niedoboru wapnia to brunatnienie i zasychanie wierzchołków liści. Najintensywniej są widoczne na wierzchołkach. Zmiany pojawiają się na najmłodszych blaszkach liściowych. Nawożenie wapniem powinno się wykonywać profilaktycznie, nie tylko w przypadku występowania oznak niedoboru. Stosuje się 3-4 opryskiwania w odstępach tygodniowych od okresu zawiązywania owoców. Wapń zwiększa jędrność oraz trwałość owoców. Niedobór wapnia występuje z reguły na glebach słabych i nadmiernie kwaśnych. Pozakorzeniowe dokarmianie wapniem ma szczególne znaczenie u odmian deserowych.
• Krzem lub siarka na truskawki – sadzonki lubią krzem. Stosowanie nawozów zawierających ten pierwiastek poprawia odporność na choroby i szkodniki, a także ogranicza transpirację. Jednocześnie zmniejsza ryzyko występowania poparzeń słonecznych na liściach. Podobne znaczenie dla truskawek ma siarka.
• Miedź, cynk, mangan, bor – to pierwiastki, które poprawiają mrozoodporność roślin. Warto je aplikować szczególnie w chłodniejszych rejonach Polski. Ostatni pierwiastek (bor) zaleca się nawozić wczesną wiosną, przed kwitnieniem, gdyż odpowiada jednocześnie za prawidłowy przebieg kwitnienia oraz zawiązywania owoców.

Biostymulatory - czy jest to dobry sposób na ograniczenie zużycia nawozów?

Czym poza nawozami organicznymi i mineralnymi można nawozić truskawki na wiosnę? W uprawie truskawek stosuje się również biostymulatory. Pełnią podobną rolę co hormony roślinne:

• Zwiększają intensywność fotosyntezy,
• Pobudzają wzrost systemu korzeniowego i części nadziemnej,
• Zwiększają odporność roślin na niekorzystne czynniki i poprawiają przyswajalność składników pokarmowych.

Dlatego zastosowanie biostymulatorów może nie tylko poprawić wysokość i jakość plonów, ale jednocześnie pośrednio zmniejsza zużycie nawozów (efektywniejsze pobieranie to mniejsze straty pierwiastków m.in. na wskutek blokowania i wymywania poza strefę korzeni). 

W kwestii dawkowania, sytuacja wygląda podobnie jak z nawozami: warto ich używać, ale nie można przesadzić z dawkowaniem. Zastosowanie dziesięciu różnych biostymulatorów nie zwielokrotni efektów, a może zaszkodzić. To „używki” dla roślin. Trzeba je stosować rozsądnie, gdyż nadmiar może spowodować rozregulowanie gospodarki fizjologicznej. 
 

Błędy w nawożeniu plantacji truskawek, których musisz unikać  
 

• Niedopasowanie nawożenia do specyfiki i parametrów podłoża. Dawkowanie zależy nie tylko od zawartości składników pokarmowych w glebie. Warto trzymać się zasady: im wyższa kwasowość i ciężkość gleby, tym większe dawki nawozów (w obrębie tych zalecanych).
• Zbyt późne nawożenie azotem, co może przekładać się na przemarzanie truskawek i stosowanie nadmiernych dawek azotu.
• Przenawożenie potasem, które skutkuje niedoborem wapnia i magnezu  oraz problemem wchłanianie tych składników u roślin.
• Niedocenianie roli pierwiastków wpływających na trwałość owoców (m.in. wapń) oraz mikroelementów.
• Ignorowanie potrzeb nawozowych truskawek po zbiorach. Dobra rada: zastosowanie nawozów w ciągu 2 tygodni po zebraniu owoców lub maksymalnie do pierwszej dekady sierpnia (jeśli wcześniej panował okres suszy) ułatwi roślinom wytworzenie nowych pędów i pąków kwiatowych kolejnej wiosny. Tym samym determinuje wysoki plon w przyszłym sezonie.
• Brak elastycznego dostosowania się do aktualnej sytuacji. Przykładem są m.in. przymrozki, które mogą spowodować uwstecznianie się składników pokarmowych u roślin. Objawy to m.in. zwijanie liści, odbarwienia i fioletowe zabarwienie blaszek. Można pomylić je ze skutkami niedoborów pokarmowych lub występowaniem roztoczy. W przypadku takiego problemu zaleca się zastosować dodatkowe nawożenie wiosną niezależnie od obranego wcześniej planu, np. z użyciem nawozów potasowo-fosforowych.

Nawożenie truskawek na wiosnę nie jest intensywne, ale powinno uwzględniać szereg makro- i mikroelementów. Jeśli chodzi o to, kiedy nawozić truskawki na wiosnę, to terminy dostosowuje się do fazy wzrostu roślin. Dodatkowo uprawy można wspomagać biostymulatorami. Szeroko zakrojone działania dotyczące nawożenia i pośrednio ochrony roślin wraz z wcześniejszym odpowiednim przygotowaniem gleby i wykorzystaniem bardzo dobrego materiału nasadzeniowego pozwolą uzyskać wysoki i dobry jakościowo plon.